انتخاب CPU
اگر شما صاحب يك كامپيوتر
قديمي هستيد و قصد تعويض آنرا داريد ، احتمالا با مراجعه به بازار كامپيوتر و
مشاهده اينهمه تغييرات و تنوع دچار سردرگمي خواهيد شد بخصوص اگر مدتي است كه به
بازار قطعات سري نزدهايد.
دنياي رايانه مدتي دچار
يكنواختي و سكون بود و فقط اعداد و ارقام بالا ميرفتند ، اما در استانداردها و
تكنولوژي تغيير چنداني ايجاد نميشد.
اما امسال و بويژه در ماههاي
اخير و آتي ، ما در يك زمان بزرگ رايانهاي بسر ميبريم ، دورهاي كه نسلهاي
پردازنده پشت هم ميايند و ميروند ، چيپستها و بوردهاي جديدي كه مدتها منتظر آن
بوديم به عرصه ظهور ميرسند ، ويندوز ويستا جاي خودش را باز ميكند ، Direct X
10 و
كارتهاي گرافيك مبتني بر آن وارد بازار شدهاند ، دنياي مانيتور در آستانه تحولي
عظيم است و امسال سال شروع منسوخ شدن LCD است ،
آگهي فروش اولين هاردديسكهاي نيمه هادي را ميبينيم ، شاهد DDRIII و
افزايش روزافزون سرعت آن هستيم و ...
خلاصه تحولاتي كه 4-5 سال يا
بيشتر راكد بودند ، همه و همه در طي اين ماهها در حال بلوغند ، چيزي كه شايد شبيه
آنرا حوالي سال 2000 شاهد بوديم.
متني كه در ذيل ملاحظه
ميفرماييد مربوط به يك دوره 20 يا 30 ساله نيست بلكه در برگيرنده مطالبي از حدود 2
تا 3 سال پيش الي 1 سال آينده ميباشد.
در اين قسمت سعي خواهد شد تا
شما ديد روشني نسبت به انتخاب CPU پيدا
نماييد ، زيرا CPU مغز
متفكر دستگاه است و بقيه قطعات حتي Main
Board بر
مبناي آن گزينش ميگردند.سپس در قسمت بعد به مرور مادربرد و انتخاب آن
ميپردازيم.
شما ممكن است داراي يك رايانه
قديمي پنتيوم II ، III يا حتي
قبل از آن باشيد ، در اينصورت آنچه را كه در مورد قطعات ، اقسام CPU و مادربورد و سوكتها ، حافظه و كارت گرافيكي بخاطر
داريد كلا پاك كنيد.
ولي چنانچه دستگاه شما حدود 3
تا 5 سال قدمت دارد احتمالا صاحب يك پنتيوم 4 يا معادل AMD آن
هستيد.
آن موقع پنتيوم 4 با 478 پايه
و سوكت 478 باب بود و انواع و اقسام سلرون و فول كچ ، در مورد AMD هم
پردازندههاي Athlon XP و Sempron با سوكت
462 پايه يا همان سوكت A.
مساله جالبي كه وجود دارد اين
است كه هنوز هم پردازندهاي اينتل امروزي از نسل پنتيوم 4 هستند. (آنچه بعنوان
پنتيوم 5 در بازار ما توسط برخي افراد درج ميشود كذب است ، پنتيوم 5 تا سال 2010
عرضه نخواهد شد.)
در مورد AMD هم همان
اتلون و سمپرون را داريم ولي چيزي كه در هر دو مورد تغيير كردهاست ، تغييرات در
معماري اين پردازندهها ميباشد ، گذر از 32 بيت به 64 بيت طي مراحل مختلف ، باب شدن
پردازندههاي دو هستهاي و 4 هستهاي براي كاربران عادي ، كوچكتر شدن هرچه بيشتر
تكنولوژي ساخت ، ازدياد كاشه داخلي ، تغيير استاندارد سوكتها ، تغيير توان مصرفي و
... اهم نكاتي هستند كه شما براي بروز آوري اطلاعات خود بايد بدانيد
:
1-
تغييرات تعداد پايهها :
در مورد اينتل تمامي
پردازندهها هم اكنون تحت استاندارد سوكت LGA با 775
پايه هستند ، در مورد AMD ،
تغييرات مختلفي صورت گرفت ، اما ظهور كوتاه مدت سوكتهاي 754 ، 939 ، 940 قديمي
نهايتا به سوكت 940 پايه جديد تحت عنوان AM2 انجاميد
، هم اكنون تقريبا تمامي پردازندههاي AMD موجود
در بازار AM2 هستند.
2- 64
بيتي :
اولين پردازندههاي 64 بيتي
براي PC عادي ،
توسط AMD ارائه
شد و از آن ببعد CPU هاي Athlon
XP و Sempron به Athlon
64 و Sempron
64 تغيير
نام دادند.
گذر از 32 بيتي به 64 بيتي در
مورد اينتل با تاخير بيشتر و طي مراحل گوناگون صورت گرفت و در همين مقطع بود كه AMD براي
چند ماهي گوي سبقت را ربود.پردازندههاي اينتل كه بخشي از آنها و سپس تمامي قسمتها
به 64 بيتي تغيير يافتند (بهمراه ديگر فناوريها) از آن پس Core 2 ناميده
شدند.
3- دو
هستهاي و چهارهستهاي (Dual و Quad)
با ظهور پردازنده 2 هستهاي
اينتل بازهم دوران سبقت چند ماهه AMD به
پايان رسيد و ايندو رقابت نزديكي را در ارائه پردازندههاي دو هستهاي آغاز
نمودند.
اينتل كه قبلا نيز
پردازندههاي 32 بيتي Dual Core را داشت
، اين مورد را به تكنولوژي Core 2 اضافه
كرد و CPUهاي سري Core 2 Duo را كه
در حال حاضر بشترين فروش بازار را دارند عرضه نمود.
توجه داريد كه Core 2 بمعني دوهستهاي نيست بلكه Duo بمعني
دو هستهايست.
بهمين ترتيب Core 2 ميتواند بصورت Core 2 Solo يا
Core 2
Quad باشد.
Core 2 Duo ابتدا
تحت سري E4000 مثل E4300 و سپس
تحت سري E6000 مثل E6600 مشهور و
اينروزها سري ٍقدرتمند E8000 مثل E8400 ارائه
گرديد.
CPU هاي
چهارهستهاي اينتل با عنوان Quad يا Quadro شناخته
ميشوند و با حرف Q يا QX مشخص
ميگردند مثلا QX9650.
در اين بين AMD هم
بيكار ننشست و CPU دو
هستهاي خود را آماده نمود و آنرا X2 ناميد
كه با تلفيق 64 بيتي ، اكنون Athlon 64 X2 و Sempron
64 X2 را در
بازار داريم ، مثل Athlon 64 X2
5600+.
چهارهستهاي هاي AMD كه با X4 مشخص
ميشوند با ورود سري Phenom طي هفتههاي اخير به بازار معرفي شدهاند ، مثل Phenom X4 9750 ، از
طرفي AMD يك گروه CPU سه
هستهاي را توليد و با علامت X3 كردهاست ، مثلا Phenom X3 8750 ، اينها
با رقم 8 در
ابتدا شمارهگذاري ميشوند.
4 – Cache :
اندازه كاشه CPU سهم
مهمي در كارائي آن دارد ، در مورد پردازندهاي Core 2 Duo ، كاشه L2 ابتدا 2MB بود اما
در مورد E6600 به 4MB افزايش
پيدا نمود ، همچنين برخي مدلها با شماره 20 در انتها و كاشه 4 مگابايت به بازار آمد
مثل E6320 يا E4320 و
...
پردازندههاي جديدتر اينتل با
عدد 50 در آخر همگي داراي 4MB حافظه
كش هستند.مثل E6550 ، E6850 و
...
پردازندههاي X2 AMD متاسفانه فقط داراي يك مگابايت كش L2 هستند
اما در مورد Phenom اندازه
كش و تركيب آن افزايش و بهبود يافتهاست.
5-
فركانس :
وقتي صحبت از فركانس CPU ميشود ،
دو مفهوم بذهن ميرسد ، يكي فركانس داخلي CPU و ديگري
فركانس خارجي يا همان فركانس FSB آنست كه
تحت اين فركانس با حافظه و كارت گرافيك ارتباط دارد.
اگر 2-3 سال است كه CPU نخريدهايد و تصور داريد فركانس پردازندهها الان
بايد به 5-6 هزار رسيده باشد ، اشتباه است ، فركانسها همان اعداد و ارقام 3 سال پيش
و حتي كمتر از آن است ، بخاطر تعداد بسيار زياد ترانزيستورها در يك CPU كه در
حال نزديكي به مرز يك ميليارد ميباشد ، امكان بالابردن فركانس نيست وگرنه اشكالات
متعددي از جمله داغ شدن و مصرف توان شديد پيش ميايد ، در عوض سعي كردهاند فنآوري
معماري قطعه را بهتر سازند.
AMD بود كه
اولين دوهستهاي با فركانس 3.0
GHz را
پارسال بنام Athlon 64 X2
6000+ عرضه نمود كه ابتدا بازار را شوكه كرد اما پس از چند هفته و مشاهده كارائي
نااميدكننده آن و عدم توانائي Over Clock از رونق
افتاد.
بالاترين فركانس در Intel هم در
مورد دو هستهايها 3.17
GHz است و
در مورد Quadro حتي
پايينتر از آن است وگرنه CPU شما
300-400 وات بتنهايي مصرف خواهد داشت! (اخيرا يك
خانواده گرانقيمت از Quad تا
فركانس 3.4
GHz ميرسد.)
پس ملاحظه ميفرماييد كه اينتل
هم ديگر در قيد شماره گذاري بر حسب فركانس نيست ، E6600 بمعني
فركانس 6.6GHz نيست
بلكه نمادي از قدرت CPU در
مقايسه با CPU هاي
عادي پنتيوم 4 ميباشد.
خوب ، حال برويم سراغ FSB كه بعكس
فركانس داخلي افزايش چشمگيري داشته است ، در حال حاضر شاهد FSB برابر
با 1066 و 1333 هستيم.
يكبار ديگر پردازندههاي جديد
اينتل با عدد 50 در آخر پيشتاز FSB با سرعت
1333 هستند و داراي كارائي عالي.(E6550 ، E6750 ، E6850)
همچنين در مورد پردازندههاي
جديد 45 نانومتري E8500 ، E8400 و E8200.
در مورد AMD ميدانيد
كه FSB مطرح
نيست و فركانس HT مطرح
است.فركانس HT هم در
حال حاضر در تمامي پردازندههاي AM2 آن 1GHz ميباشد
، اما در مورد Phenom ، سري
جديد AMD از 1.6
GHz شروع
ميشود و به 2
GHz هم
ميرسد.
6- گذر
از ميكرو به نانو و مصرف توان :
4-5 سال قبل شاهد تكنولوژي 18
صدم و پس از آن 13 صدم ميكرو در عرصه PC بوديم ،
با افزايش روز افزون تعداد ترانزيستورها و مصرف توان آنها ، توليد كنندگان چيپ روز
بروز بفكر كوچكتر نمودن تكنولوژي ساخت ميباشند بطوريكه امروزه شاهد پردازندهاي AMD با
فنآوري 90 و 65 نانومتر و Intel 65 و 45 نانومتري
هستيم.
تكنولوژي ساخت يكي از عوامل
مهم در مصرف توان و كارائي CPU در
انجام Overclocking ميباشد.
عموما در اين چند سال بدين
گونه بوده است كه مصرف توان AMD بيشتر و
دماي آن بالاتر از اقسام Intel ميباشد
و AMD معمولا يك گام ازين لحاظ موخر
است.
تغييرات
جديد
اخيرا شاهد تغييرات ذيل
بودهايم كه به بازار ايران هم راهيافتهاند :
1- اينتل تكنولوژي ساخت را از
65 به 45 نانومتر رسانيد ، CPUهاي جديد اينتل داراي 6 و برخي
از آنها داراي 12 مگابايت كش و سري جديدي از دستورالعملهاي چندرسانهاي هستند.اين CPU ها با
مادربوردهاي بروز فعلي مطابقند و فقط احتياج به ارتقاء BIOS بورد
خواهيد داشت.
پردازندههاي 2008 اينتل را
ميتوان در سه گروه جاي داد :
دو هستهاي ويژه دستگاههاي CPU دسكتاپ
معمولي با دو نام Wolfdale و
Allendale با سري
شماره مدلهاي E8000 (مثلا
E8500) و
E4000 (مشخصا
E4700).يك
نكته بسيار جالب اينست كه Wolfdale از همان
روز اول با قيمت پايين عرضه شد نه با بهاي بالاي 1000 دلار.
براي
افرادي كه مشتاق بازي هستند ، استفاده از E8200 ، E8400 و E8500 قويا توصيه ميشود ، اين گروه در تمامي گيمها داراي
قدرت عالي هستند و تنها در برخي گيمها گروه
Yorkfield كارائي
بيشتري دارند كه قيمت بالاي آنها مانع خريد است.
yorkfield پردازنده ای چهار هسته ای و گرانقیمت که به صورت Q9000 و QX9000 ( مثلا QX9650 ) شماره گذاری می شوند این گروه جهت استفاده در سرورها نیز مناسبند ، اما قیمت بالائی دارند ، QX9750 قدرتمندترین در این گروه است.
penryn که برای نوت بوکها مورد استفاده است.
2- AMD تكنولوژي ساخت را به 65 نانومتر رساند و سوكتهاي جديدي ارائه نمود كه بواسطه آنها
ماردبورد قابليت استفاده كامل از قدرت و مزاياي پردازنده را پيدا ميكند.نام اين
پردازنده ها Phenom است و
جهت استفاده از آنها سوكت AM2+ مزيت
است اما واجب نيست.پس بايد در آينده نزديك شاهد CPU هاي طرح AM2+ و سپس AM3 باشيم
كه AM3 با AM2 سازگار
نيست.اگر شما يك برد AM2 داريد
ميتوانيد از پردازنده AM2+ استفاده
كنيد ولي از حداكثر كارائي آن بهره نخواهيد برد.
واضح است از اي ام دي انتظار
ميرود تا پردازندههاي جديدش قابليت اوركلاك مطلوبي داشته
باشند.
نتيجه گيري : كدام CPU را انتخاب كنم؟
اول :
تعيين كنيم Intel يا AMD
در چند سال گذشته AMD همواره
برغم وجود نقاط ضعف مانند تاخير در كوچك نمودن تكنولوژي ساخت و امكانات و سرمايه
كمتر ، بالابودن حرارت و مصرف توان ، مشكل بودن نگهداري پردازنده و فركانس كلاك
پايينتر ، جايگاه خود را در رقابت با اينتل به لطف پارامترهايي مثل كاشه L1 بزرگتر
و استفاده از معماري پيشرفتهتر
همواره حفظ نموده يا حتي در مقاطعي در رتبه بالاتر قرار داشته
است.
متاسفانه در مقطع كنوني شاهد
افت AMD هستيم و
نكات مثبت برتري خود را نيز از دست داده است ، بطوريكه بعكس هميشه با بالاتر بردن
كلاك سعي در حفظ نتيجه دارد و بجاي يك پله تاخير در تكنولوژي ساخت در حال رسيدن به
دومين پله فاصله است و مرتب استاندارد سوكتها را تغيير ميدهد كه موجب تحميل هزينه
تعويض مادربورد است.اميدواريم كه در ماههاي آينده شاهد پيشرفت مجدد اين شركت باشيم
زيرا رقابت سبب افزايش كيفيت و كاهش قيمتها ميگردد.
نكته مثبت در مورد دو مدل
پردازنده High End از AMD (مدل 6000+ و 6400+) ،
فابريك شدن آنها در آلمان است ، اين CPU هاي
آلماني داراي ساخت بسيار عالي و محكم و فن حرفهاي و بزرگ با لولههاي مسي هستند كه
همراه با بسته بندي جديد تحت عنوان Black Box بفروش ميرسند.
فن پردازنده داراي يك اهرم قفل
استيل ميباشد و به سادگي آب خوردن بر روي CPU نصب
ميگردد.
بعلاوه قيمت اين دو پردازنده
طي زمستان گذشته كاهش داشته است ، يعني جهت يك دستگاه قدرتمند دفتري يا جهت ساير
امور مناسب ميباشند ولي براي انجام نرمافزارها و گيمهاي سنگين توصيه
نميشوند.
در حال حاضر و تا ماههاي آينده AMD را به
كاربراني كه بدنبال كارائي حداكثر هستند و كاربران گيم ، پيشنهاد نميكنيم ، اما در
صورت استفاده براي ساير كاربردها يك PC مبتني
بر AMD ميتواند
كارا و مناسب باشد.
دوم :
كدام پردازنده Intel :
با نگاه ديگر به سطرهاي فوق
درميابيد كه پردازندههاي داراي عدد 50 در آخر داراي دو مزيت بزرگ هستند ، يكي
اينكه FSB آنها
1333 است و ديگر اينكه داراي كش 4MB ميباشند.اما به تجربه ، اينها داراي قابليت Overclock عالي هم
هستند.
اگر بدانيد كه قيمت اينها هم
ارزانتر است كه نور علي نور ميشود ، قيمت يك E6850 از E6700 و قيمت E6750 از E6600 ارزان
تر است! چرا مگر اينها قدرت بيشتري ندارند؟ پاسخ اينست كه هزينه تمام شده براي
سازنده در سري قديميتر بيشتر بوده است در حاليكه اخيرا اينتل سياست پايين آوردن
قيمتها را حتي از روز اول ارائه CPU به
بازار دنبال ميكند ، در حال حاضر هم E6600 و E6700 كمتر در
بازار يافته ميشوند (در حال منسوخ شدن) و سري E8000 با قيمت
مناسب و كيفيت فوقالعادشان جاي آنها را گرفتهاند.
فقط در نظر داشته باشيد كه
مادربورد انتخابي شما قابليت كار با اين CPUها را دارا باشد كه در قسمت
بعد راجع به انتخاب مادربورد خواهيم نوشت.
پردازندههاي Quad مناسبند؟
پردازندههاي 4 هستهاي مانند QX6850 يا Q6600 گزينههاي گرانقيمتي هستند و هرچند كه قدرت زيادي دارند ، برنامههاي اندكي امكانات
استفاده از 4 هسته را دارند ، اينستكه بعلت پايين تر بودن فركانس آنها حتي ممكن است
نتيجه عكس بگيريد.
نرمافزارهايي كه امكان
استخراج قدرت Quadro را دارند برخي Benchmark ها مثلا 3DMark06 هستند
كه صرفا جهت تست بكار ميروند ، همچنين آخرين نسخ برخي نرمافزارهاي گرافيك و تدوين
فيلم اين توانائي را پيدا كردهاند كه از جمله مشهورترين آنها ميتوان 3D Studio Max را نام
برد ، اگر طراح گرافيك و يا تدوينگر فيلم و انيميشن هستيد يا بنحوي دستگاه را فقط
براي كار با يكي دو نرمافزار خاص ميخواهيد ، حتما بررسي كنيد كه آيا آن
نرمافزارها توان استفاده از چهار هسته را دارند يا خير ، ممكن است شما با Quad كارائي عالي بدست آوريد ، البته مساله قيمت بالا هنوز
مطرح است ، سايتهائي وجود دارند كه كارائي اقسام پردازنده با نرمافزارهاي گوناگون
را بشما نمايش ميدهند ، از جمله معروف ترين آنها سايت سخت افزار tomshardware ميباشد.
در حال حاضر هنوز حتي برخي
نرمافزارها توانائي استفاده كامل و بهينه از 2 هسته را نيز ندارند و بنظر نميرسد
استفاده از 4 هسته باين زوديها در دنياي نرم افزارها به تكميل
برسد.